مراحل اجرا و تهیه پرسشنامه

مراحل اجرا و تهیه پرسشنامه

در پژوهش هایی که از پرسشنامه استفاده می شود اعضا نمونه یا جامعه با پر کردن پرسشنامه و بازگرداندن آن به پژوهشگر در مصاحبه ای که خود آن را بر عهده داشته اند شرکت می کنند؛ به همین دلیل سؤال ها و راهنمایی های مربوط به آن باید به اندازه کافی روشن و قابل فهم باشد تا پاسخگو نقش مصاحبه کننده را نیز اجرا کند اینگونه پرسشنامه ها را نیز میتوان در محله ای موردنظر مثل منازل و محل کار اشخاص و اماکن عمومی مثل مراکز خرید و تفریحی و در بین اعضای گروه های موردنظر مثل دانشجویان و پرسنل ارتش و … توزیع نمود از آنجا که پرسشنامه جنبه خود اجرایی دارد باید به شیوهای نوشته یا بیان شود که بتواند افراد موردنظر را مشارکت ترغیب کند. دستورالعمل، سؤال ها و راهنمایی آن باید به گونه ای طرح شود که افراد موردنظر را به ادامه همکاری و برگرداندن پرسشنامه علاقه مند نماید؛ این امر به خاطر عدم حضور مصاحبه گر واقعی برای توضیح بیشتر و تشویق پاسخ دهنده است.

مراحل اجرای زمینه یابی پرسشنامه ای

هدف: اولین قدم در اجرای زمینه یابی پرسشنامه تهیه فهرستی از هدف هایی است که پژوهشگر قصد دارد به کمک پرسشنامه به آنها برسد؛ تهیه و تنظیم پرسشنامه قبل از داشتن درک روشنی از آنچه که باید حاصل شود تقریباً ناممکن است. تا زمانی که به شکل دقیق روشن نکنیم که به چه نوع اطلاعاتی نیاز داریم، با این اطلاعات چه کارهایی میتوانیم انجام دهیم و چگونه هر سؤالی در پرسشنامه در رسیدن به این هدف به ما کمک میکند قادر به تهیه یک پرسشنامه مناسب به سؤال تحقیقی خود نخواهیم بود. در تهیه هدف های پرسشنامه لازم است که روش های تجزیه و تحلیل اطلاعاتی که از اجرای پرسشنامه جمعآوری میشوند مورد توجه قرار گیرند.

بیان مسأله: هدف زمینه یابی پرسشنامه ای توصیف رفتار، طرز تفکر، احساس ویژه یا آزمون رابطه بین دو یا چند متغیر  است. برای مثال پژوهشگر ممکن است به توصیف موارد زیر علاقهمند باشد. احساس مردم نسبت به مجازات اعدام برای قاچاق مواد مضر چگونه است؟ چه مقداری اقدام به قاچاق مواد مخدر کردهاند؟ چه مقداری از خانواده خرید کالای معین را در نظر دارند؟ در انتخابات آینده مردم به چه کسی رأی خواهد آورد؟ طرز تفکر کارکنان دولت نسبت به مشاغل چگونه است؟ پژوهشگر ممکن است به آزمون رابطه دو یا چند متغیر علاقه مند باشد برای مثال همبستگی بین اعتماد به نفس و موفقیت شغلی یا رابطه بین سطح درآمد و رضایت شغلی.

تعیین جامعه و انتخاب نمونه: تعیین جامعه در بیشتر موارد در نکاتی همچون اهمیت موضوع، قابلیت تعمیم پذیری، علاقه پژوهشگر و منابع اطلاعاتی مبتنی است جامعه موردنظر، شهرک، شهر، استان، کشور، منطقه آموزشی واحد نظامی یا زیر گروهی از واحدهای ذکر شده نظیر گروه های قومی، مذهبی، سنی و شغلی باشد به علت وسعت زیاد جامعه موردنظر، همیشه مطالعه تمام آن مقدور نیست بعلاوه برای توصیف ویژگی های جامعه موردنظر و آزمون فرضیه در مورد آن نیازی به مطالعه تمام اعضای جامعه نیست. در عوض به انتخاب نمونه ای از اعضای جامعه که معرف و نماینده واقعی آن باشند اقدام میشود.